Arabuluculuk Başvurusu Nasıl Yapılır?
Arabuluculuk, günümüzde uyuşmazlık çözüm yöntemleri arasında en geniş kabul gören ve sıkça başvurulan bir yol olarak öne çıkar. Bu yöntem, taraflar arasında olumlu bir iletişim ortamı sağlayarak uyuşmazlıkların daha etkili ve dostane bir şekilde çözülmesine odaklanır. Arabuluculuk, bir bağımsız üçüncü kişinin, yani arabulucunun yönetiminde gerçekleşir ve tarafların anlaşmazlıklarını kendi aralarında çözme sürecini destekler. Arabuluculuk başvurusu da bu bakımdan en çok ilgi gören konular arasında yer alıyor.
Uyuşmazlık tarafları, arabuluculuk sürecinde duygusal ve maddi konularda daha açık iletişim kurar, ihtiyaçlarını ve endişelerini daha etkili bir şekilde ifade ederler. Arabulucu, taraflar arasında işbirliği ve anlayışı artırmaya odaklanarak adil ve sürdürülebilir bir çözüm bulunmasına yardımcı olur.
Arabuluculuk, mahkemeye başvurmadan önce uyuşmazlığı çözmek için etkili bir alternatif sunar. Bu süreç, tarafların daha hızlı ve ekonomik bir çözüme ulaşmalarını sağlar. Aynı zamanda, arabuluculuk süreci, tarafların uzlaşma yeteneklerini geliştirmelerine ve gelecekteki anlaşmazlıkları daha etkili bir şekilde yönetmelerine olanak tanır.
Arabulucuya Ne Zaman Gidilir?
Taraflar arasında bir uyuşmazlık ortaya çıktığında, çözüm için arabulucuya başvurmak, hem mahkemeye gitmeden önce hem de mahkeme süreci devam ederken etkili bir seçenek sunar. Arabuluculuk, tarafların birbirleriyle olan anlaşmazlıklarını dostane bir ortamda çözme amacını taşır.
Uyuşmazlık çözüm sürecinin başında arabulucuya başvurmak, tarafların duygusal ve maddi konularda daha açık iletişim kurmalarına olanak tanır. Taraflar, arabulucunun rehberliğinde ihtiyaçlarını ve endişelerini daha etkili bir şekilde ifade edebilir, çözüm için olumlu bir atmosfer oluşturur.
Mahkemeye dava açıldıktan sonra bile, taraflar arabulucuya başvurarak uyuşmazlıklarını mahkeme süreci dışında çözebilirler. Arabuluculuk, mahkeme kararlarına bağlı kalmadan tarafların kendi çözümlerini oluşturmalarına imkan sağlar. Bu, daha hızlı, ekonomik ve özgür bir çözüm yolu sunar.
Tüm Davalar Arabulucu Kapsamında mı?
Her ne kadar arabuluculuk etkili bir çözüm yöntemi olsa da bu yöntem tüm hukuki durumlar için uygun olmayabilir. Tarafların serbest iradeleriyle karar verebilecekleri konularda arabuluculuk mümkündür. Ancak bazı davalarda arabuluculuk uygulanamaz. Örneğin, ceza davaları, nüfus kaydına ilişkin davalardaki uyuşmazlıklar veya çocukların velayeti gibi durumlar, arabuluculuk kapsamında değerlendirilemez.
Ceza davaları, kamu düzenini ilgilendiren suçlar üzerine kurulu olduğundan arabuluculuk bu tür durumlar için uygun bir çözüm yöntemi değildir. Benzer şekilde, nüfus kaydına ilişkin davalarda ve çocukların velayeti konusunda arabuluculuk mümkün değildir, çünkü bu durumlar özel ve hassas hukuki konuları içermekte ve taraflar arasında anlaşmazlık çözümü için daha fazla hukuki düzenleme gerektirir.
Arabuluculuğun tarafların serbest iradelerine dayalı bir çözüm olma özelliği, sınırlı alanlarda etkili olabilir. Her durumun kendi özel koşulları ve hukuki gereklilikleri olduğu unutulmamalıdır.
Arabuluculuğun Avantajları
Arabuluculuk, uyuşmazlıkların çözümünde birçok avantaj sunan etkili bir alternatif çözüm yöntemidir. Arabuluculuğun avantajları şu şekilde:
- Dostane Çözüm: Arabuluculuk, taraflar arasında daha dostane bir çözüm sağlar. Mahkemeye gitmek yerine taraflar, sorunlarını daha işbirlikçi bir yaklaşımla çözmeye çalışır.
- Hızlı Çözüm: Arabuluculuk süreci genellikle daha hızlıdır. Mahkemelerdeki uzun dava süreçlerine kıyasla arabuluculuk, tarafların daha hızlı bir şekilde anlaşmalarını sağlar.
- Maliyet Etkin: Mahkeme masrafları, avukat ücretleri ve diğer yargılama maliyetleri arabuluculuk sürecindeki masraflardan daha yüksektir. Arabuluculuk, genellikle daha ekonomik bir çözüm sunar.
- Gizlilik: Arabuluculuk süreci gizli bir şekilde yürütülür. Tarafların açıklamaları ve yapılan anlaşmalar genellikle gizli tutulur.
- Tarafların Kontrolü: Taraflar, çözüm sürecinde daha fazla kontrole sahiptir. Anlaşmaya varma süreci, tarafların kendi çözümlerini üretmelerine olanak tanır.
- Sürdürülebilir Çözüm: Arabuluculuk, taraflar arasında sürdürülebilir çözümler geliştirmeye odaklanır. Bu, gelecekteki anlaşmazlıkların önlenmesine yardımcı olur.
- Daha Az Stres: Mahkemeye gitmek stresli bir süreç olur. Arabuluculuk, daha az resmi bir ortamda gerçekleşir ve tarafların stres seviyelerini azaltır.
- Esneklik: Arabuluculuk süreci, tarafların ihtiyaçlarına ve özel durumlarına daha fazla esneklik sunar. Taraflar, çözümü kendi ihtiyaçlarına uygun bir şekilde tasarlar.
Arabuluculuk Başvurusu Yapma Adımları
Arabuluculuk sürecine başvurmak oldukça basit bir süreçtir. Arabuluculuk başvurusu nasıl yapılır sorusunun cevabı şöyle:
- Uyuşmazlık Belirleme: Taraflar arasında bir uyuşmazlık ortaya çıktığında, arabuluculuğa başvurulabilir. Bu uyuşmazlık ticari, ailevi, hukuki veya diğer birçok konuda olabilir.
- Arabulucu Seçimi: Taraflar, resmi bir arabulucu listesinden veya bağımsız bir arabulucu aracılığıyla arabulucu seçer. Arabulucu, tarafsız ve uzman bir profesyonel olmalıdır.
- İletişim Kurma: Seçilen arabulucuya başvurmak için, taraf veya taraflar arabulucu ile iletişim kurar. İletişim genellikle telefon, e-posta veya resmi bir başvuru formu aracılığıyla gerçekleşir.
- Başvuru Formu Doldurma: Arabuluculuk başvuru sürecinde, taraflar genellikle bir başvuru formu doldurmalıdır. Bu form, uyuşmazlık hakkında temel bilgileri, tarafların iletişim bilgilerini ve arabulucuya başvurma nedenlerini içerir.
- Başvuru Ücreti Ödeme: Bazı durumlarda, arabuluculuk hizmeti için belirli bir ücret talep edilebilir. Bu ücret, arabulucunun hizmetlerinin karşılığını almasını sağlamak amacıyla alınır.
- İlk Toplantı ve Süreç Açıklamaları: Taraflar, arabulucu tarafından düzenlenen ilk toplantıya katılır. Bu toplantıda arabulucu, süreci açıklar, tarafların beklentilerini dinler ve uyuşmazlığın detaylarını anlar.
- Uyuşmazlık Çözümü: Arabuluculuk süreci boyunca taraflar, arabulucunun rehberliğinde sorunlarını çözmeye çalışır. Müzakereler ve görüşmeler sonucunda taraflar arasında bir anlaşma sağlanır.
İş Hukukunda Arabuluculuğun Amacı Nedir?
İş uyuşmazlıklarında arabuluculuk başvurusunun temel amacı, taraflar arasındaki anlaşmazlığın barışçıl bir şekilde çözülmesidir. Bu süreç, her iki tarafın da taleplerinin ve endişelerinin dikkate alındığı, kazan-kazan temelli bir çözümle sonuçlanmayı hedefler. Arabuluculuk, adil, etkili ve uzlaşmacı bir platform sağlayarak, mahkemeye başvurmadan önce uyuşmazlığı çözmek amacını taşır.
Bu yöntemin öncelikli amacı, dava sürecine gerek kalmadan taraflar arasında anlaşmazlıkları çözerek daha hızlı ve ekonomik bir çözüm sağlamaktır. Tarafların menfaatlerini koruyan, ilişkilerini sürdürülebilir kılan ve taraflar arasında güven oluşturan bir çözüm sağlama noktasında arabuluculuk önemli bir rol oynar. Bu süreç, sadece hukuki bir çözüm sağlamakla kalmaz, aynı zamanda taraflar arasında iletişimi güçlendirir ve gelecekteki anlaşmazlıkların önlenmesine katkıda bulunur.
Ticari Davalarda Zorunlu Arabuluculuk
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na eklenen 5/a madde hükmüne göre, TTK’nın 4. maddesinde düzenlenen tüm ticari davalar ile diğer özel kanunlarda yer alan ticari davalardan, konusu paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması, dava şartı olarak kabul edilir. Bu hüküm, taraflar arasındaki ticari uyuşmazlıkların mahkeme yoluna başvurmadan önce arabuluculuk sürecine tabi tutulmasını amaçlar.
Yasal düzenleme, alacak ve tazminat talepleriyle ilgili davalarda arabuluculuğun bir ön şart olarak getirilmesi, taraflar arasında uzlaşma sağlanması ve dava süreçlerinin daha etkin, hızlı ve ekonomik bir şekilde sonuçlanmasını hedefler. Arabuluculuk sürecinin dava öncesinde zorunlu bir aşama olması, tarafların mahkemeye başvurmadan önce uyuşmazlıklarını çözmelerine olanak tanır ve yargı sistemine olan yükü azaltır. Bu düzenleme, ticaret hayatındaki uyuşmazlıkların alternatif çözüm yöntemleriyle çözülmesini teşvik etmek amacı taşır.
İş Davasında Zorunlu Arabuluculuk
01.01.2018 tarihinden itibaren iş hukukunda, işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıkların çözümü için dava açılmadan önce zorunlu arabuluculuk yoluna başvurmak, dava şartı olarak kabul edilir. Bu düzenleme, iş mahkemelerinde işçi ve işveren arasındaki anlaşmazlıkların arabuluculuk sürecine tabi tutularak çözülmesini amaçlar. İş mahkemesinde arabulucuya başvurulmadan açılan iş davaları, dava şartı eksikliği nedeniyle usulden reddedilecektir.
